ΕΝΟΤΗΤΑ 12 Η ωρίμανση της βιομηχανικής επανάστασης

 

                       ΕΝΟΤΗΤΑ 12

Η ωρίμανση της βιομηχανικής επανάστασης

Το φαινόμενο βιομηχανική επανάσταση

Οι πρώτες βιομηχανίες δημιουργήθηκαν στη Μεγάλη Βρετανία γύρω στα 1750-1780. Το φαινόμενο αυτό ονομάστηκε εκβιομηχάνιση.

Κύρια χαρακτηριστικά της εκβιομηχάνισης:

   Η εκτεταμένη χρήση νέων τεχνικών μέσων με επακόλουθα: 

  τον περιορισμό της χειρωνακτικής εργασίας,

  την  αύξηση της παραγωγής,

  τη μείωση του κόστους των προϊόντων.

     Η αξιοποίηση νέων μορφών ενέργειας – κυρίως του άνθρακα.

    Η εφαρμογή καινοτομιών στη μεταλλουργία.

     Η συγκέντρωση των εργαζομένων στα εργοστάσια.

    Οι υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης.

Κύριοι πόλοι ανάπτυξης ήταν η υφαντουργία και η μεταλλουργία.

Η εξάπλωση της βιομηχανικής επανάστασης

Στα μέσα του 19^ου αιώνα η εκβιομηχάνιση περιοριζόταν:

    στη Μ. Βρετανία,

     στη βόρεια και ανατολική Γαλλία,

     στις Κάτω Χώρες και το Βέλγιο,

    στις όχθες του ποταμού Ρήνου,

     στη βόρεια Ιταλία.

Από τα μέσα του 19^ου αιώνα και μετά εξαπλώθηκε με γρήγορους ρυθμούς σε νέες περιοχές της Ευρώπης και στις ΗΠΑ.

Καινοτομίες στον 19^ο αιώνα:

·     Χημεία: μαζική παραγωγή αγαθών.

·     Ηλεκτρισμός: (α) ως πηγή ενέργειας, (β) ως μέσο φωτισμού.

Η επανάσταση στις συγκοινωνίες και τις επικοινωνίες

    Σιδηρόδρομος         

    Ατμόπλοιο                     

    Αυτοκίνητο

    Αεροπλάνο

     Μέσα μετάδοσης ήχου

Οικονομικός φιλελευθερισμός και καπιταλισμός

Ο νέος τρόπος οργάνωσης της οικονομίας ονομάστηκε οικονομία της ελεύθερης αγοράς ή καπιταλισμός  ή κεφαλαιοκρατία.

Ιδεολογική βάση του νέου συστήματος:

Ο οικονομικός φιλελευθερισμός, σύμφωνα με τον οποίο οι επιχειρηματίες είχαν την ελευθερία να πράττουν ό,τι εκείνοι έκριναν αναγκαίο, για να κερδίζουν à το ατομικό συμφέρον θεωρούνταν σημαντικότερο του κοινωνικού.

Χαρακτηριστικά του καπιταλισμού:

     επιχειρήσεις με μετοχικό κεφάλαιο,

     μεγάλες τράπεζες,

     ολιγοπώλια ή μονοπώλια,

     περιοδικές οικονομικές κρίσεις.