Η πόλη κράτος και η εξέλιξη του πολιτεύματος, ιστορία Α΄γυμνασίου

  Η πόλη- κράτος και η εξέλιξη του πολιτεύματος

Σημαντικό γεγονός, το οποίο είχει τόσο κοινωνικές όσο και πολιτικές επιδράσεις, υπήρξε η δημιουργία της πόλης- κράτους τον 8ο αι. π. Χ. Ρίζα της πόλης- κράτους ήταν ο συνοικισμός. Η οχυρή θέση ονομαζόταν ακρόπολη και γύρω της ενώνονταν πολλοί συνοικισμοί. Γύρω από την ακρόπολη εργαζόταν μια μεγάλη ομάδα επαγγελματιών (τεχνίτες, ξυλουργοί, έμποροι κτλ.). Με το πέρασμα του χρόνου και για λόγους ασφαλείας οι πόλεις αποκτούν τείχη. Οι κάτοικοι της υπαίθρου ήταν γεωργοί και κτηνοτρόφοι.

Μέσα σ' αυτό το κλίμα σπάνε οι παλιοί πολιτικοί δεσμοί. Η βασιλεία εξαφανίζεται ενώ η ολιγαρχία αρχίζει να χάνει τη δύναμη που είχε παλιότερα. Ο πολίτης αρχίζει να συνειδητοποιεί το ρόλο του στη κοινωνία και ο πόλεμος ενώ παλιά ήταν υπόθεση της αριστοκρατίας τώρα μετέχουν σ' αυτόν ισότιμα οι πολίτες μέσω της '' οπλικής φάλαγγας''.

Όταν γεννήθηκε η πόλη-κράτος ο θεσμός της βασιλείας είχε ήδη παρακμάσει. Αρχικά, κυβερνούσαν οι αριστοκράτες (αριστοκρατικό πολίτευμα). Η ανάπτυξη όμως του εμπορίου και της νομισματικής οικονομίας δημιούργησαν μια νέα τάξη πλουσίων η οποία τελικά πήρε την εξουσία από τους αριστοκράτες -ολιγαρχικό πολίτευμα-. Κριτήριο πια για τη συμμετοχή στην εξουσία δεν ήταν η καταγωγή αλλά ο πλούτος.

Οι κοινωνικοί ανταγωνισμοί, ωστόσο, αυξήθηκαν εξαιτίας της δυσαρέσκειας των πολιτών που αποτελούσαν τη βάση της κοινωνικής πυραμίδας. Φιλόδοξοι άνδρες έχοντας ως στήριγμά τους τους πολλούς εκμεταλλεύτηκαν αυτές τις συνθήκες και πήραν την εξουσία. Έτσι, γεννήθηκε το τυραννικό καθεστώς. Οι τύραννοι άσκησαν την εξουσία αποβλέποντας στο δικό τους όφελος, χωρίς να δίνουν λόγο σε κανέναν για τις πράξεις τους. Αν και συνέδεσαν το όνομά τους με μεγάλα έργα, όπως ο Περίανδρος στην Κόρινθο, ο Πολυκράτης στη Σάμο, o Φείδων στο Άργος κ.ά., γενικά δεν κέρδισαν τη συμπάθεια του λαού.

 Σχεδιάγραμμα μαθήματος

Εμφάνιση πόλης- κράτους

• Πυρήνας υπήρξε ο συνοικισμός

• Ένωση συνοικισμών σε πόλη

• Ορόσημο της πόλης ήταν η οχυρή ακρόπολη

• Κάτω από την ακρόπολη υπήρχε το οικονομικό κέντρο

• οι πόλεις περιβάλλονται από τείχη για λόγους ασφαλείας

Η πόλη-κράτος και ο πολίτης

• Μετέχει ενεργά στη στη διακυβέρνηση

• συγκροτεί τη φάλαγγα των οπλιτών

• πολιτικοί ανταγωνισμοί

Πόλη- κράτος και πολίτευμα

• Αρχικά κυβερνούν οι αριστοκράτες- ευγενείς (αριστοκρατικό πολίτευμα)

• Αργότερα οι πλούσιοι (ολιγαρχικό πολίτευμα)

• Εμφάνιση τυραννίας